Het doel van de Buteyko Methode is te komen tot een rustige ademhaling. Dankzij 50 jaar ervaring is er een effectieve aanpak ontwikkeld waarmee dit te bereiken is. De Buteyko Methode is ontwikkeld door Konstantin Buteyko en in 1985 werd de methode officieel erkend door het Russische Ministerie van Volksgezondheid. Zijn methode wordt nu in een aantal Russische klinieken toegepast.

Wie was Konstantin Buteyko?
Konstantin Buteyko werd in 1923 in de Oekraïne geboren. Na de tweede wereldoorlog ging hij medicijnen studeren in Moskou. Als medisch student raakte Buteyko geïnteresseerd in het verband tussen ademhaling en gezondheid. Hij bestudeerde de ademhaling van gezonde en zieke mensen. Daarbij viel hem op dat zieke mensen vaak zwaar ademen.

Buteyko begon zich af te vragen of een diepe ademhaling mensen ziek maakt. Na cum laude afgestudeerd te zijn ging Buteyko in een ziekenhuis werken. En daar deed hij een verbazingwekkende ontdekking.

De ontdekking
Na een paar maanden als arts gewerkt te hebben bleek dat Buteyko zelf een gevaarlijk hoge bloeddruk had. En hij ontdekte dat wanneer hij zichzelf dwong rustig te ademen, zijn bloeddruk omlaag ging en zijn hoofdpijn wegtrok.

Buteyko noemt 7 oktober 1952 als de dag waarop hij zijn belangrijkste ontdekking deed. Hij was aan het werk en moest een diagnose stellen bij een patiënt die zwaar ademde en soms met open mond naar lucht hapte. Zijn eerste indruk was dat hij met een benauwde astmapatiënt te maken had. Maar tot zijn verrassing was het een patiënt met een zeer hoge bloeddruk, maar zonder een spoor van astma.

Dit voorval zette hem aan het denken. Hij begon de ademhaling van andere patiënten nauwkeurig te observeren. Hij ontdekte dat patiënten waar het steeds slechter mee ging, steeds dieper gingen ademen. Bij de patiënten die aan de beterende hand waren, zag hij het tegenovergestelde: hun ademhaling werd rustiger.

Het geniale van Buteyko is dat hij zich begon af te vragen of het mogelijk zou zijn ziektes te genezen door "minder te ademen". Hij begon te experimenteren met zijn eigen ademhaling, en merkte al snel dat wanneer het hem lukte zijn ademhaling rustiger te maken, zijn hartslag daalde en het kloppen bij zijn slapen duidelijk minder werd.

Door te blijven experimenteren lukte het Buteyko uiteindelijk zijn bloeddruk weer normaal te krijgen, zodat ook zijn nieren zich konden herstellen.

Gesterkt door deze ervaringen begon hij met patiënten te werken. Hij hielp hen rustiger te ademen en keek welk effect dit had op hun ziekte. Hij merkte dat ze zich vaak beter gingen voelen. Zo ontdekte hij bijvoorbeeld dat astmapatiënten die hun ademhaling klein weten te houden, een astma-aanval kunnen stoppen.

Tegen het eind van de 50-er jaren kreeg Buteyko een eigen laboratorium, en gaf leiding over een team medische specialisten. Het laboratorium was uitgerust met de modernste apparatuur. Hiermee kon hij op een wetenschappelijke manier het verband tussen de ademhaling, allerlei chemische processen in het lichaam, en een groot aantal ziektes, bestuderen.
Dankzij Buteyko's onderzoek begrijpen we nu hoe een diepe ademhaling kan leiden tot een breed scala aan ziektes en symptomen, zoals hoge bloeddruk, astma, allergie, angst, paniekaanvallen, longemfyseem, hooikoorts, slaap-problemen en hoofdpijn.

Een zware, diepe ademhaling noemen we ook wel chronische hyperventilatie.
Het vervelende van chronische hyperventilatie veel mensen niet weten dat ze er aan leiden.

Overlijden
Konstantin Buteyko is op 2 mei 2003 overleden. Hij heeft gelukkig nog meegemaakt dat zijn methode in het westen steeds meer erkenning krijgt, en heeft hieraan zelf ook een actieve bijdrage kunnen leveren.

Leer rustig ademen
Buteyko gaf vele jaren leiding aan dit laboratorium. Ondertussen ontwikkelde hij zijn methode om chronische, verborgen hyperventilatie te verminderen. Rond 1967 had hij meer dan 1000 patiënten succesvol behandeld, en vele tientallen medische specialisten opgeleid om zijn behandelingsmethode toe te passen. Ondanks soms stevige tegenwerking van het medische establishment, kreeg de Buteyko Methode gedurende deze jaren in Rusland steeds meer erkenning, vooral dankzij de dankbetuigingen van (ex) patiënten.

Ademhalingsoefeningen
De kern van de Buteyko Methode bestaat uit ademhalingsoefeningen. Naar aanleiding van o.a. het ziektebeeld, medicijngebruik en leeftijd, worden de ademhalingsoefeningen aangepast. Voor kinderen zijn er speciale oefeningen.

De ademhalingsoefeningen zijn niet moeilijk, maar vragen een zekere discipline en doorzettingsvermogen. Ademen grijpt diep in op vele processen in het lichaam, en we ademen de hele dag. Het kost daarom tijd voordat een rustige ademhaling gewoonte wordt.
Kinderen oefenen ongeveer 45 minuten per dag, terwijl volwassen tenminste 1 uur per dag oefenen. Totdat de ademhaling hersteld is en men met de oefeningen kan stoppen.

Aanvulling
Daarnaast zijn er bijkomende zaken die de ademhaling beïnvloeden, zoals:
- Praten
- Voeding
- Slapen
- Sport en beweging
- Stress
- Medicijngebruik

Progressie
Sommigen zien snel vooruitgang. Zo zijn er vele astmapatiënten die na enkele dagen geen astma-aanvallen meer krijgen en dus stoppen met hun luchtwegverwijder. Anderen zullen langer moeten wachten voordat hun lichaam reageert en ze zich beter gaan voelen.
De progressie die men doormaakt hangt o.a. af van het ziektebeeld, leeftijd (bij kinderen gaat het vaak erg snel), medicijngebruik, de ernst van de chronische hyperventilatie, bijkomende klachten, en hoe trouw men de oefeningen doet.
Met de Buteyko Methode kiest men voor een methode die de ademhaling stap voor stap steeds iets rustiger maakt. Wanneer de ademhaling voldoende rustig is, kan men met de oefeningen stoppen. De natuurlijke ademhaling is dan voldoende hersteld.
De meeste cursisten stoppen binnen drie maanden met de oefeningen, maar sommigen gaan langer door.

Tenslotte
Voor wie al eens eerder andere ademhalingsoefeningen (Yoga, Cesar, Mensendieck, etc) gedaan heeft, en denkt "ademhalingsoefeningen werken niet":
De Buteyko oefeningen verschillen wezenlijk van deze methodes.

Meer informatie over de Buteyko Methode vind je bij het Buteyko-instituut in Nederland
Voor de opleiding tot Buteyko Therapeut kun je terecht bij de Buteyko academie